[Scandalliero]

Angelus Silesius - poeta i mistyk

Angeles Silesius, Johannes Scheffler i Anioł Ślšzak to jedna i ta sama osoba.

Johannes Scheffler, później znany jako Angelus Silesius urodził się w grudniu 1624 roku we Wrocławiu. Po nauce w ewangelickim gimnazjum Św. Elżbiety we Wrocławiu młody Scheffler postanowił rozszerzyć horyzonty na uniwersytetach w Strasburgu, Lejdzie oraz w Padwie, gdzie uzyskał tytuł doktora medycyny i filozofii.

W roku 1649 Scheffler wrócił na rodzimy Śląsk. Kilka lat później nawiązał kontakt z przedstawicielami odradzającej się wówczas we Wrocławiu kontrreformacji. Rezultatem spotkań, rozmów i refleksji było przejście Schefflera z protestantyzmu na katolicyzm. Wtedy to właśnie przyjął nazwisko Angelusa Silesiusa, które później stało się jego pseudonimem literackim.

Po konwersji Silesius pogrążył się w życiu poświęconym modlitwie. Wynikiem jego przeżyć i przemyśleń stało się główne dzieło jego życia "Cherubinischer Wandersmann" - "Anielski Wędrowiec". W 1661 roku Silesius otrzymał święcenia kapłańskie. Przez kilka następnych lat życie Silesiusa wypełniła działalność pisarska na rzecz kontrreformacji i zaangażowanie na rzecz Kościoła i społeczeństwa.

Angelus Silesius zmarł 9 lipca 1677 roku i został pochowany we wrocławskim kościele Św. Macieja.

W Polsce twórczość Silesiusa jest mało znana. Zainteresowanym jego osoby i twórczości polecamy piękne tłumaczenia Adama Mickiewicza zawarte w "Zdaniach i uwagach" , współczesne wydanie "Cherubowego Wędrowca" w przekładzie Marcina Brykczyńskiego i Jerzego Prokopiuka (Instytut Mikołowski 2000) oraz rozdział poświęcony Silesiusowi w książce Jana Andrzeja Kłoczowskiego pt. "Drogi człowieka mistycznego" ( Wydawnictwo Literackie 2001).
Do twórczości Angelusa nawiązywali m.in. R.M. Rilke i E. Stadler. Niektóre utwory z Pątnika anielskiego tłumaczył A. Mickiewicz.


Anielski wędrowiec
1657

Nie wiem, kim jestem: nie tym, którego znam;
Rzeczą i nie-rzeczą, krążkiem, listkiem gnanym przez wiatr.

Nic bardziej niestałego w radości oraz męce
Jest, myślę nieustannie, człowieku, twoje serce.

Wszak człowiek na tym świecie jest najcudniejszym tworem:
Potrafi, według czynów, być diabłem albo bogiem.

Dwoje oczu dusza ma: jedno w stronę rzeczywistości,
Drugie kieruje w głąb wieczności.

Ten świat zda ci się wielki, nie większy wszak od bryły.
Zaś kretowisko górą, boś mrówką jest, mój miły.

Deszcz nie pada dla niego, nie dla siebie świeci słońce na niebie.
I tyś dla innych stworzonym, a nie wyłącznie dla siebie.

Co znaczy nie grzeszyć? Nie musisz pytać wiele,
W polu ci powie to kwiat i nieme ziele.

Iskierką wzbitą z ognia, kropelką wziętą morzu,
Tym byłbyś, mój człowieku, bez możliwości powrotu.

Aniołem być to dużo, lecz więcej między ludem
Na ziemi być człowiekiem, nie tkniętym ludzkim brudem.

Człowieku, nie pozostań człowiekiem,
Sięgaj najwyższych progów,
Bo Bóg przyjmie tylko bogów.

Czas jest niby wieczność , a wieczność niby czas,
Jeżeli , oczywiście , nie zrobisz różnicy sam.

Światło wiecznej radości świeci też w środku nocy .
Kto je widzi ? Serce , co czuwa i które ma oczy .

Choćbyś najmocniej skuł mnie kajdanami ,
Ja będę wolny i nie skrępowany .

Człowiek , co umie rządzić swą siłą i rozumem ,
Może całkiem słusznie nazywać siebie królem .

Nie wiem , kim jestem : nie tym , którego znam;
Rzeczą i nie-rzeczą , okruchem w kręgu wad .

Szlachetna jak szczere złoto , niezłomna niby skała
I czysta niby kryształ ma być twa dusza cała .

Tym najszlachetniejszym , co można wyobrazić sobie ,
To całkiem szczery i prawdziwie ubogi człowiek .

Żadna rzecz na tym świecie nie warta takiej czci ,
Jak ludzie , którym jest obcy wszelkiej władzy blichtr .

Człowieku, żądasz, by Bóg cię niebem obdarzył,
A gdy ciebie proszą o chleb, zaraz robisz się blady.

Zasoby nie czynią zamożnym. Ten jest człowiekiem bogatym,
Który to wszystko, co ma, bez żalu godzi cię stracić.

Człowieku, postać świata przeminie z czasem w wieczności.
Czemu upierasz się tyle przy jego wspaniałości ?

W małym ziarnku gorczycy , jeśli zdołasz to poznać ,
Jest wszystkich wyższych i niższych rzeczy pozostać .

Wszystko , czego chcesz , jest w tobie już od dawna ,
Przyczyna leży w tym, że tego nie ujawniasz .


Przekład Bernarda Antochewicza

[spawn]

Dziekujemy!