II rok-Organizacja i zarządzanie-Lider

Scandalliero

LIDER
Liderzy są najrzadszym naturalnym zasobem organizacyjnym- zarówno na świecie, jak i w Polsce. Coraz częściej można spotkać dobrych menadżerów, lecz dobrze liderzy – przywódcy organizacyjni nadal są prawie nie istniejącym elementem krajobrazu gospodarczego. Najstarsze podejście do przywództwa opiera się na trzech założeniach, które bardzo wzmocniły niemal magiczne spojrzenie na istotę przywództwa:
1. Umiejętność przewodzenia wynika z pewnych cech charakteru
2. Liderem się człowiek rodzi, a nie staje.
3. liderzy maja charyzmę której brak menadżerom.

Jest naturalne, że przyjęcie tych założeń za pewniaki skierowało uwagę badaczy i konsultantów na poszukiwania tych cech przywódczych. Gdyby bowiem udało się określić, jakie cechy osobowości mają przywódcy, to wówczas można by wyławiać z tłumu tych pracowników, w których należy inwestować aby mieć najlepszą kadrę kierowniczą. Różne badania i analizy dały w wyniku cztery zestawy cech prawdziwego lidera dotyczących:
1. wyglądu (powierzchowności)
2. cech osobowości
3. umiejętności interpersonalnych
4. umiejętności zarządzania

· Cech osobowościowe lidera to inteligencja, agresywność, pewność siebie, dążenie do osiągnięć (ambicja), odwaga, tolerancja na stres i umiejętności dostosowania się do sytuacji.
· Lider musi też mieć psychospołeczne umiejętności w dziedzinie komunikowania się ( mówienia i słuchania ), przekonywania innych, radzenia sobie z trudnymi ludźmi, taktu i uroku osobistego.
· Lider powinien mieć takie cechy, które czynią z niego sprawnego organizatora, a wiec inicjatywę, innowacyjność, umiejętności planowania, stawania i egzekwowania zadań.

Cechy osobowości lidera Umiejętności lidera
· Pewność siebie· Ambicje, orientacja się na osiągnięcia i sukces· Asertywność (zdolność od dominacji nad innymi)· Tolerancja na stres· Upór i stanowczość· Inteligencja· Odwaga · Umiejętności tworzenia wizji pożądanego stanu· Kreatywność i innowacyjność · Takt i talenty dyplomatyczne· Sprawność perswazyjnego mówienia i słuchania· Szybkie podejmowanie decyzji· Umiejętność stawiania zadań i organizowania pracy

Trzy sprawy, o które musi dbać każdy lider firmy

W dzisiejszych czasach, gdy ciągła zmiana na rynku stała się jedyną normalnością, jest faktem, że lider musi:
· Działać szybko i inspirować ludzi,
· Umieć burzyć stary porządek i bezwzględnie tworzyć w firmie nowy.

Skuteczni liderzy umieją budować nowe strategie, szybko pozbywać się ludzi, którzy nie są sprawni, niszczyć struktury, które utrudniają efektywne działanie, oraz eliminować te tradycje i zwyczaje, które są bardzo kosztowne i mało użyteczne.

Jednakowoż trzy względy powodują, że dzisiejsi liderzy transformacyjni – nawet ci stosujący najbardziej wyrafinowane metody – trzymają się korzeni tradycji dobrego zarządzania. Otóż dbają oni przede wszystkim o :
· Pieniądze,
· Klientów,
· Etykę działania firmy.

Punktem wyjścia są pieniądze. Oczywiście kapitał niezbędny do sprawnego prowadzenia firmy jest różny w zależności od wielkości przedsiębiorstwa, branży, w której działa, oraz intensywność konkurencji. Im większa firma, bardziej kapitałochłonna branża i silniejsza konkurencja, tym więcej trzeba mieć pieniędzy i tym szybciej trzeba je odtwarzać i pomnażać. Nic tak nie niszczy firmy jak brak funduszy, funkcjonowanie na „krótkiej smyczy”, gdy trzeba oszczędzać na badaniach, a następnie na marketingu, płacach, aby wreszcie zacząć ciąć koszty produkcji lub usług. Brak pieniędzy może oczywiście wyzwolić inicjatywę i doprowadzić do innowacyjnej transformacji- częściej doprowadza do marazmu, kryzysu i bankructwa. A bankructwo następuje najpierw bardzo powoli, a potem bardzo szybko. Źródłem pieniędzy dla normalnej firmy są tylko klienci. Sens dobrego zarządzania sprowadza się do tego aby:
· Utrzymać klientów, których się ma, i
· Przekabacać klientów konkurencji, aby przyszli do nas.

Na rynku pięć razy więcej kosztuje zdobycie nowego klienta niż utrzymanie istniejącego. Dlatego każdy klient, który jest wobec nas lojalny zasługuje na najwyższą uwagę. Prawdziwi liderzy mają stale przed oczami dwa aspekty działalności firmy : pieniądze i klientów. Każdy pomysł, każde działanie jest analizowane pod kątem konsekwencji finansowych i marketingowych.
· Jaki będzie dochód działalności?
· Jakie będą zyski?
· Jakie będą koszty zaangażowanego kapitału?
· Jaki będzie strumień przypływów pieniężnych?
· Kto jest naszym klientem i dlaczego?
· Jakie są potrzeby różnych grup i segmentów odbiorców?
· Jak się te potrzeby6 zmieniają i dlaczego?
· Kto nie jest naszym klientem i dlaczego?

Te i podobne pytania stawiają sobie dobrzy liderzy i menadżerowie, testując swój obecny sposób działania oraz planowane przedsięwzięcia. Jest jednak trzeci fundamentalny aspekt przewodzenia ludziom i firmom – jest nim sens i wartość tego, co i jak się robi. Prawdziwi liderzy firm potrafią nadać jeszcze firmie i temu, co i jak ona robi, pewien moralny wymiar, jakąś społeczną wartość. Potrafią stworzyć naturalne ograniczenia, które powodują że ( bez względu na koszty ) dla pracowników jest oczywiste, iż kontrole silników w samochodach muszą się odbyć zawsze w terminach, leki dla dzieci i kobiet ciężarnych testowane są nie przez pięć lat ale przez dziesięć, szampony, mydła i kosmetyki nigdy nie są testowane na zwierzętach, a łapówki nie są sposobem zdobywania kontraktów.
Liderzy, których warto naśladować dodają do tradycyjnych wymiarów biznesowych wymiar etyki – tego, co jest w biznesie dobre, i tego co jest złe i dlatego nie ma na to w firmie miejsca. Za cenę odrobiny melodramatyzmu podkreślamy szczególnie ten trzeci wymiar – etykę, bowiem jest on często zupełnie obcy w polskim budującym się świecie biznesu, który ma inną perspektywę trzech najważniejszych rzeczy w zarządzaniu firmą. Wielu polskich przedsiębiorców. Uważa, że trzy najważniejsze wymiary biznesu to pieniądze, pieniądze i jeszcze raz pieniądze. Ani klienci nie są dla nich ważni, ani wartości cenne. Wartość, która często decyduje o ich sukcesie i uzyskanym kontrakcie, to wielkość wręczonej łapówki. Tacy biznesmeni się są liderami tylko polską specjalnością, ale wszędzie zarówno ich sukcesy, jak i oni sami są groteskowi i niegodni uwagi. Pięknie kiedyś to ujął stary profesor Harvardu Theodore Levitt:
„ Zakładamy, że ludzie, którzy są liderami i menadżerami, mają tak jak wszyscy inni rodzaj moralnego kompasu, standardy etyczne, poczucie społecznego obowiązku i przyzwoitości, jakieś reguły dobra i zła- że mają charakter, sumienie i nawet pewną szlachetność. Bez tego bowiem, nie ma o czym mówić i komu doradzać”

MENAGER: to człowiek zarządzający i kierujący, posiadający odpowiednie uzdolnienia i kwalifikacje z zakresu ekonomii ,prawa ,zarządzania i psychologii.

WZORCOWY MENAGER
1. Kompetencje (profesjonalizm) – trzymanie ręki na pulsie pewnej dziedziny, którą się reprezentuje, dokształcanie, kadry, które stają na drodze kompetentnemu biznesmenowi
2. Komplikacje czynników, które wpływają na działalność firmy, Menager podejmuje często decyzje obarczoną językiem z powodu niemożliwości przeanalizowania wszystkich danych przez jednego człowieka
3. Umiejętności organizacyjne (pozwalające na skuteczne organizowanie współpracownikami – zmieniła się filozofia zarządzania , według dawnych wyobrażeń, skuteczne zarządzanie miało bowiem upodobnić przedsiębiorstwo do dobrze funkcjonującej maszyny, największą uwagę przywiązywano do dyscypliny i posłuszeństwa pracownika. Cała odpowiedzialność spoczywała zaś na wydającym polecenia. Obecnie sprawa zarządzania polega wykorzystaniu zdolności odpowiedzialnego współdziałania pracowników. Menager powinien rozdzielać zadania tak, aby pozostawiał podwładnym swobodę działania, co oznacza swoisty podział odpowiedzialności
Uprawniać – dawać prawo do działania w czyimś imieniu
4. Umiejętność komunikowania się, sztuka perswazji, menager musi być dobrym komunikatorem, co bardzo przydaje się w negocjacjach reprezentowaniu firmy na zewnątrz
5. Umiejętność podejmowania decyzji bez ryzyka
6. Nie uleganie korupcji
7. Odpowiedzialność za właściwe korzystanie z poufnych informacji, do których menager ma dostęp tzn. informacji dotyczących klientów, dostawców, ubiegających się o pracę
8. Jasne określenie zakresu zadań i odpowiedzialności pracownika
9. Zakaz konkurencji nie wolno pracownikowi prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy
10. W stosunku do bezpośredniego otoczenia klientów, dostawców, kooperatorów, menager powinien sam przestrzegać i wymagać przestrzegania elementarnych zasad etycznych – unikać oszustw, uczciwie prowadzić interesy, nie ulegać pokusie osobistej, dbać o wizerunek firmy

CECHY SPRAWNEGO ZARZADZANIA:
- sztuka współdziałania z zespołem,
- umiejętność łatwego nawiązywania kontaktów z podwładnymi,
- umiejętność budowania miłej atmosfery w zespole,
- wzmacnianie lojalności pracowników ich wzajemnych relacjach i w stosunkach do przedsiębiorstwa
- dbanie o podnoszenie umiejętności podwładnych
- umiejętna polityka kadrowa – rekrutacja nowych pracowników, docenianie już zatrudnionych, umiejętność rozstawania się z odchodzącymi

Podstawowym celem menagera jest rozwój organizacji dlatego powinien posiadać takie cechy dzięki, którym będzie mógł to osiągnąć. Rozwój zawodowy może oznaczać określoną ścieżkę kariery dla pracownika, awans pionowy, nowe stanowisko, które niekoniecznie jest przejściem na wyższy szczebel kierowniczy, ale wiąże się z wykonywaniem zadań wymagających większych umiejętności, samodzielności. Rozwojem może być każde zadanie, które traktujemy jako wyzwanie wykraczające poza nasz dzisiejszy zestaw obowiązków. Podstawą decyzji o tym że to właśnie nam zostanie przydzielone nowe zadanie jest ocena naszego obecnego sposobu funkcjonowania, a w szczególności kluczowe znaczenie odgrywa poziom posiadanych przez nas umiejętności.
Najważniejsze jest poznanie oczekiwań firmy i przełożonego, aby wiedzieć, które z kompetencji są najważniejsze. Kultura organizacyjna jednej firmy będzie kładła duży nacisk na ciągłe doskonalenie organizacji i w związku z tym jedną z bardziej pożądanych umiejętności będzie pobudzanie zespołu do generowania nowych pomysłów usprawniających organizację oraz ich wykorzystywanie. Natomiast w innym przedsiębiorstwie, w którym nie ma czasu na decyzje podejmowane kolektywnie, a wymagany styl zarządzania to autorytarny, jedną z podstawowych umiejętności może być podejmowanie szybkich i trafnych decyzji czy wzbudzanie autorytetu wśród załogi, który gwarantuje akceptację decyzji nie konsultowanych z załogą.
Menadżer skuteczny to taki, który ma największe szanse na awans, nowe zadania i wyzwania. Jego cechy to:
(tab. 1)
CECHY MENEDŻERA SKUTECZNEGO UMIEJĘTNOŚCI MENEDŻERA SKUTECZNEGO
· Zdecydowany · Wewnętrznie zmotywowany · Konsekwentny · Komunikatywny · Charyzmatyczny · Asertywny · Konsekwentny · Uczciwy · Opanowany (twardziel z ludzką twarzą) · Stanowczy · Kreatywny · Z aparycją · Odporny na stresy · Ze zdolnością przewodzenia · Zdrowy · Ma swoje wartości i nimi się kieruje · Potrafi przyznać się do błędów i wyciąga z nich wnioski · Umiejętnie docenia osiągnięcia zespołu i umie je sprzedawać w górę i w dół · Umiejętności oceny i podejmowania ryzyka · Umiejętność kompleksowego patrzenia · Umiejętność współpracy z ludźmi · Umiejętność doboru zespołu ludzkiego · Umiejętność współpracy · Umiejętność motywowania pracowników · Doświadczenie/ praktyka · Zdolności przewidywania/intuicja · Zdolności planistyczna · Umiejętność delegowania celów i uprawnień (odpowiedzialność) · Zdolności negocjacyjne · Słuchanie innych · Realizacja pomysłów innych · Analityczne myślenie · Realnie patrzy na rzeczywistość · Umie pochwalić swoich pracowników, ale też udzielić im reprymendy
Jedno z najskuteczniejszych sposobów na zwiększenie tempa naszego rozwoju zawodowego jest zapytanie o poziom posiadanych przez nas umiejętności wszystkich tych, których one dotyczą. Narzędzie to nazywa się Feedback 360 stopni(informacja zwrotna). Polega na uzyskaniu opinii na temat poziomu umiejętności danej osoby z czterech stron:
· od przełożonego
· od podwładnych
· od współpracowników
· samoocena
Każda z tych stron wypełnia formularz wpisując ocenę. Na podstawie danych uzyskanych od osób udzielających feed-backu sporządzony zostaje raport dla każdego ocenianego, który zawiera średnie ocen otrzymanych w poszczególnych kategoriach. Poniżej przedstawiony jest przykład tabeli będącej elementem raportu (tab. 2):
(tab.2)
Kompetencja: Rozwiązywanie problemów związanych z wynikami osiąganymi przez pracowników Ocena własna Ocena przełożonego Ocena współ- pracowników Ocena podwładnych
1. Kiedy pojawia się problem związany z wynikami pracy, organizuję spotkanie poświęcone diagnozie i dyskusji nad problemem 4.07 3.24 4.23 3.56
2. Spokojnie wyjaśniam dlaczego ten problem mnie dotyczy i zaznaczam, że potrzebne jest pozytywne nastawienie dla dokonania zmian 3.67 4.08 4.13 3.98
3. Podczas spotkania jestem pozytywnie i przyjacielsko nastawiony do pracownika 4.93 3.76 4.24 3.89
4. Oferuję pomoc w rozwiązywaniu problemu 4.43 4.28 4.56 4.07

Patrząc na przykład, widać, iż mogą występować rozbieżności między tym, jak my siebie postrzegamy, a jak odbierają nas inni. Dlatego też kolejnym krokiem w stosowaniu tego narzędzia jest analiza przyczyn tych rozbieżności i opracowanie planu działania doskonalenia wybranych umiejętności.